Rupes Recta i miecz na Księżycu

Porównaj widok gigantycznej skarpy w brzegowej strefie Mare Imbrium osiem i dwadzieścia jeden dni po nowiu.

W nomenklaturze księżycowej termin bruzda łacińskiego słowa Rupes jest nieco mylący. W rzeczywistości jest on utożsamiany z całym szeregiem znaczeń: stromym zboczem, górską skarpą, czy urwiskiem. Zasadniczo rozróżniamy dwa rodzaje tak zwanych bruzd: pozostałości gór pierścieniowych lub fragmentów kraterów, lub uskoki terenowe jako wynik osiadania gruntu w strefach brzegowych mórz, jak np. Rupes Recta (Długa Ściana, Prosta Ściana).

W przypadku Rupes Recta powierzchnia Księżyca obniżyła się na długości 143 km, przypuszczalnie na skutek działania impaktu Imbrium. Gdybyś stał u stóp Rupes Recta, widziałbyś zbocze o nachyleniu około 30° wznoszące się na 500 m, które znika za krzywizną Księżyca po obu stronach obserwatora – imponujący widok.

Nawet w teleskopie o małej aperturze cień zbocza można dostrzec jako wąską czarną linię w miarę rosnącego Księżyca. Ten widok szybko daje wrażenie stromej ściany.

Kiedy Księżyc maleje, widok jest zupełnie inny, bo wtedy zbocza bruzdy oświetlone są przez Słońce i Rupes Recta wyróżnia się jako jasna linia na tle ciemnej równiny Mare Nubium (Morze Chmur). Teraz formacja ta określana jest także jako Miecz Huygensa. W rzeczywistości, niewielkie wzniesienie bezpośrednio na południe od uskoku terenowego reprezentuje rękojeść, a cała formacja błyszczy jak rapier lub miecz w księżycowym, wieczornym świetle słonecznym. W roku 1686 ten widok zaobserwował i zilustrował holenderski astronom Christaan Huygens.

Najlepsza widoczność: 8 lub 21 dni po nowiu.

Autor: Lambert Spix / Licencja: Oculum-Verlag GmbH